Zamach majowy czyli wojskowy zamach stanu. Dlaczego Piłsudski obalił legalny rząd?

Zamach majowy to przewrót dokonany pod dowództwem Józefa Piłsudskiego w 1926 roku. Po walkach trwających w dniach 12-14 maja demokratycznie wybrany rząd został obalony, a władza została przejęta przez sanacje, która wprowadziła autorytarne rządy. Zamach majowy przyczyny miał liczne i do dziś trwają dyskusje na temat powodów zamachu majowego przeprowadzonego przez Józefa Piłsudskiego, zdecydowanie jednak było to jedno z najważniejszych wydarzeń w okresie międzywojennym na terenach Polski.

Obozy ówczesnej władzy

Głównymi stronami konfliktu, który doprowadził do przewrotu majowego, był obóz belwederski na czele z Józefem Piłsudskim i siły rządowe reprezentowane przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego. Józef Piłsudski cieszył się niepodważalnym autorytetem wśród swoich ludzi, którzy z zasady nie podważali jego stanowiska. W skład oddziałów Piłsudskiego wchodzili głównie żołnierze, którzy walczyli u jego boku podczas wojny o niepodległość. Wielu z nich po odzyskaniu niepodległości uzyskało wysokie stanowiska wojskowe. Opozycją do obozu belwederskiego była demokracja parlamentarna, która sprawowała wtedy władzę na terenie Polski.

Józef Piłsudski i jego życie w Sulejówku

W 1923 roku Piłsudski udał się dobrowolnie na zesłanie do Sulejówka. Głównymi powodami był bark powodzenia w rywalizacji o władzę na demokratycznych zasadach. Po przeniesieniu się do Sulejówka Józef Piłsudski rozpoczął prowadzenie wykładów historycznych, w których wzmacniał swój wizerunek. Przy okazji wykładów wygłaszał również krytyczne uwagi na temat obecnego rządu, co miało za zadanie przygotować grunt pod przewrót majowy.

Przygotowania do przewrotu majowego

Przygotowania do przewrotu majowego rozpoczęły się w sierpniu 1925 roku podczas zjazdu Legionistów. Najprawdopodobniej to właśnie wtedy Józef Piłsudski rozpoczął planowanie zbrojnego przejęcia władzy. Gdy w kwietniu 1925 roku z rządu ustąpili Norbert Barlicki i Bronisław Ziemięcki rozpoczął się kryzys rządowy, który stanowił idealny moment do buntu. Mimo rozpoczętej kampanii medialnej, w której Józef Piłsudski oczerniał rząd i obecną władzę to nie zakładano, że posunie się do zbrojnego przejęcia władzy.

Na początku maja 1926 roku rozpadła się koalicja rządowa stworzona przez Aleksandra Skrzyńskiego. Wywołało to konieczność powołania nowego rządu, co przy rozpadzie koalicji było niewykonalnym zadaniem. 9 maja 1926 roku podczas wywiadu Wincenty Witos wezwał Józefa Piłsudskiego do utworzenia nowego spójnego rządu, który będzie sprawować władzę nad krajem. Mimo takich sygnałów Piłsudski nie zamierzał startować w demokratycznych wyborach. Po stworzeniu nowego rządu, którego premierem został Wincenty Witos, Piłsudski rozpoczął przygotowania do zbrojnego objęcia władzy.

Józef Piłsudski w dzień poprzedzający przewrót majowy udzieli wywiadu, w którym oskarżył nowego premiera Wincentego Witosa o nadużywanie władzy, zamach na życie Józefa Piłsudskiego i korupcje. Oczywiście były to tylko twierdzenia Piłsudskiego, na których poparcie nie miał dowodów, stanowiły one jednak pretekst do puczu.