Polscy królowie i książęta – poczet

Wszyscy wiedzą, choć nie przywiązują do tego uwagi – na polskich banknotach obiegowych znajdują się sylwetki polskich władców. Co ciekawe, pierwszy banknot – dziesięciozłotowy – przedstawia nie króla, ale władcę – pierwszego władcę polski – Mieszka I. Dopiero na drugim banknocie – dwudziestozłotowym przedstawiono sylwetkę pierwszego historycznego króla polskiego, czyli Piasta – Bolesława I Chrobrego. Autorem projektu polskich banknotów był grafik Andrzej Heidrich. Poczet królów polskich i daty panowania znajdują się poniżej. 

poczet królów polskich

Państwo polskie do 1138 roku

Poczet królów i książąt polskich otwiera dynastia Piastów. Tak jak zostało wspomniane we wstępie, choć Mieszko I był rzeczywiście pierwszym władcą państwa, to dopiero jego poprzednik Bolesław I Chrobry zyskał tytuł króla. Data 1138 to koniec panowania Bolesława III Krzywoustego i początek sławnego rozbicia dzielnicowego, czyli podziału terytorialnego ziem według dziedziczonych przez książąt ziem. Zanim jednak pojawił się Mieszko I legendy wspominają jeszcze o innych władcach – między innymi o Popielu – czyli tym władcy, który miał zostać zjedzony przez myszy.

W Zjednoczonym Królestwie 1300 – 1572

1300 rok to data koronacji Wacława II na króla Polski. Tego symbolicznego aktu dokonał arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka. Tron dalej posiadają Piastowie. Sławny król Władysław Łokietek koronowany jest w 1306 roku. Jego następca Kazimierz III Wielki to władca godny swego przydomka – to on miał zastać Polskę drewnianą, a zostawić murowaną i rzeczywiście jest fundatorem wielu wspaniałych budowli tego czasu. Koniec tego okresu to śmierć króla Zygmunta II Augusta i początek nowego sposobu wybierania władców – nie dziedzicznego, a poprzez wybór, głosowanie, czyli wolną elekcję. Pierwszym władcą wybranym przez wolną elekcję jest król Francji, pochodzący z rodu Walezjuszy, Henryk Walezy.

Rzeczpospolita Obojga Narodów 1572-1795

Władcy elekcyjni, których panowanie rozpoczyna Francuz Henryk Walezy, rządzi już w czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów, czyli państwa złożonego z Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, które powstało na mocy unii lubelskiej z 1568 roku. Dwa odrębne państwa zostały połączone osobą władcy i wspólnym sejmem. Koniec Rzeczpospolitej Obojga Narodów to traktat rozbiorowy trzeciego rozbioru Polski, jej ostatnim królem był Stanisława August Poniatowski – jeden z głównych autorów Konstytucji 3 Maja.

Dla porządku: w poczecie królów i książąt polskich –  daty panowania to okres od czasów panowania Mieszka I do 1975 roku. Ciekawy życiorys miała Elżbieta Rakuszanka która wydała na świat czterech królów polski.

Ród Piastów – królowie Polski

Dynastia Piastów to pierwsza polska historycznie panująca dynastia. Została ona ujęta w poczecie królów i książątpolskich.  Nazwa dynastii pochodzi od pierwszego domniemanego protoplasty dynastii, czyli właśnie Piasta. Linii Piastów było kilka – śląscy, wielkopolscy, małopolscy, mazowieccy i kujawscy. Ostatnim męskim przedstawicielem tej dynastii miał być mało znany Jerzy Wilhelm, książę brzesko – legnicki, który umiera 21 listopada 1675 roku w Brzegu. Dynastia Piastów istniała około 800 lat (od IX wieku do XVII wieku) i znanych jest niemal sześciuset jej przedstawicieli, z czego niemal połowa to kobiety, a 218 przedstawicieli miało okazję panować.