Największe zwycięstwo polskiej husarii – bitwa pod Kircholmem

Zarzewia konfliktu Rzeczpospolitej i Szwecji pojawiały się na wielu płaszczyznach. Związek pomiędzy tymi dwoma państwami zapoczątkowało objęcie w 1592 roku korony Szwecji przez władcę polski- obranego w drodze elekcji w 1587 roku- Zygmunta III Wazy. Koronowanie katolickiego Zygmunta nie było jednak w protestanckiej Szwecji mile. Po uznaniu luteranizmu jako wiodącego wyznania w Szwecji i koronacji król pozostawił władzę w Szwecji Radzie Królestwa oraz swojemu stryjowi. W niecały rok później ów stryj mianowany został Naczelnikiem Królestwa Szwecji i powoli przejmował coraz większą władzę, co spowodowało konieczność emigracji zwolenników koronowanego władcy.

Polska i Szwecja pomimo posiadania jednego władcy, posiadały otwarty konflikt o sprawowanie władzy nad terytorium Estonii. Było ono przekazane przez Rosję Szwecji, jednak ta- w pacta conventa- zobowiązana była do przekazania tego terenu Polsce. Wpływ możnowładców Polski na króla, by władza nad Estonią została faktycznie przekazana Rzeczpospolitej spowodowała konieczność wyruszenia na pertraktacje do Szwecji. Próba jednak dotarcia do Szwecji skończyła się niepowodzeniem- Zygmunt III Waza został pokonany i w lipcu 1599 roku- zdetronizowany przez riksdag. Jednocześnie Rada Królestwa Szwecji podjęła decyzje o przekazaniu władzy następcy Zygmunta- jego synowi Władysławowi- pod warunkiem jego przybycia do Szwecji i wychowania w wierze luterańskiej. Król Zygmunt odmówił, ponadto w 1600 roku dokonał inkorporacji Estonii.

Pierwszy etap wojny polsko- szwedzkiej

Szwedzka ofensywa w początkowej fazie wojny zaowocowała zwycięstwami na froncie:

listopad 1599- opanowanie przez Szwedów Narwy,

marzec 1600- inwazja i przejęcie kontroli przez Szwedów nad Estonią,

19 sierpień 1600- inwazja na Inflanty.

Inwazja Szwedów na Inflanty

Dowodzący armią w liczbie 10 000 żołnierzy szwedzkich oraz 4 000 szlachty i piechoty pochodzenia estońskiego Karol Sudermański odnosił liczne zwycięstwa nad zaskoczoną i niezorganizowaną armią polską. Liczne sukcesy zaowocowały dotarciem Szwedów do linii Dźwiny, następnie do Rygi. Najazd Szwedów powstrzymany został dopiero po ustanowieniu nadzwyczajnych podatków i wielkiej mobilizacji wojsk. Decydującą bitwę o Inflanty stoczono pod Kircholmem.

Kto wygrał bitwę pod Kircholmem- bilans

Bitwa pod Kircholmem stanowi jedno z największych zwycięstw w historii polski. Okupione zostało śmiercią jedynie około 100 żołnierzy pod polską chorągwią. Bitwa pod Kircholmem- kto wygrał? W porównaniu do strat poniesionych przez wojska szwedzkie- które opiewają na około 6 do 9 tysięcy poległych na polu bitwy pod Kircholmem i podczas ucieczki- jest to zdecydowana i efektowna victoria Rzeczpospolitej. Zwycięstwo nie dało jednak Rzeczpospolitej ostatecznej wygranej w wojnie. Zakończyła się ona bowiem rozejmem.

Biorąc pod uwagę fakt, że Szwecję i Polskę dzieli Morze Bałtyckie, często pojawia się pytanie, Czy bitwa pod Kircholmem miała charakter bitwy morskiej? Pomimo tego faktu geograficznego- nie, bitwa pod Kircholmem była bitwą na lądzie.

Kim był dowódca?

Słynny hetman polny litewski- Jan Karol Chodkiewicz- okazał się zdecydowanie lepszym strategiem od dowódcy Karola IX Wazy. Prowadzący husarię litewską w sile 2400 jazdy przełamał opór wojsk szwedzkich- podczas bitwy poległo jedynie 13 husarzy i około 150 koni.

Bitwa pod Kircholmem- obraz Wojciecha Kossaka upamiętnia zwycięską dla Rzeczpospolitej kampanię oraz piękno i waleczność polskiej husarii.