Mezopotamia i Sumerowie. Najstarsza znana cywilizacja i jej osiągnięcia

Starożytny Wschód był regionem, w którym ukształtowały się najstarsze cywilizacje, powstały pierwsze miasta i instytucje państwowe. Tysiące lat dziedzictwa kulturowego na Bliskim Wschodzie (Egipt, Mezopotamia, Asyria, Indie, Chiny i Persja) położyły podwaliny pod cywilizacje śródziemnomorskie: Grecję, Rzym i Bizancjum.

W Mezopotamii

Mezopotamia – często dzisiejszy Irak i Kuwejt – jest często nazywana kolebką cywilizacji. To tutaj powstały niektóre z najbardziej wpływowych miast-państw wczesnego świata i gdzie powstała najstarsza cywilizacja świata – choć nie było to jedyne takie miejsce! Współczesna nazwa pochodzi z języka greckiego, od mesos-środek i potamos-rzeka, które razem oznaczają „krainę między rzekami” lub „między rzekami”. Wody, o których mowa, to Tygrys i Eufrat. Mezopotamia była nie tylko jednym z pierwszych miejsc, w których rozwinęło się rolnictwo, ale leżąca na trasie między Egiptem a cywilizacją doliny Indusu, Mezopotamia była prawdziwym tyglem swoich czasów, obejmującym najróżniejsze kultury i języki.

Pochodzenie Sumerów – najstarszej cywilizacji świata

Lud sumerów, którzy osiedlili się w południowej Mezopotamii, stworzyli swoją cywilizację około 3500 pne. Pierwsza cywilizacja na świecie, zamieszkująca państwa-miasta, w którym każde posiadało własnego króla, który był uważany za wysłannika bogów, sprawującego władzę nad ludem w ich imieniu. Niektóre z tych miast powstały we wcześniejszych czasach, gdzie ludzie z okolicy odwiedzali świątynie. Jednym z takich miast o bardzo starożytnym rodowodzie epok jest Eridu (założone ok. 5000 lat p.n.e.), które według tradycji sumeryjskiej zostało założone przez samych bogów. To powinno być pierwsze miasto na świecie. Sumerowie zbudowali wiele miast, wiele z nich było ogromny.

Życie w państwie – mieście Ur

Osiągnięcia Sumerów są rozległe w wielu dziedzinach życia – jako pierwsi wznieśli budowle z cegły. Wynaleźli także żagiel i koło. Ten ostatni wynalazek umożliwił skonstruowanie taczek do przewożenia cięższych ładunków. Sumerowie wiedzieli również, jak robić gliniane naczynia. Dzięki wynalezieniu koła garncarskiego byli w stanie wykonywać idealnie okrągłe kształty. Sumerowie również wnieśli znaczący wkład w rozwój matematyki. Między innymi wynaleźli sześć dziesiętny system liczbowy oparty na liczbie 60. Innym bardzo ważnym sumeryjskim osiągnięciem było wytapianie brązu poprzez łączenie miedzi i cyny. Gospodarka sumeryjska opierała się na rolnictwie i hodowli zwierząt. Sumerowie zbudowali sieć irygacyjną i mieli bardzo rozwinięty handel, który dotarł do doliny Indusu czy Egiptu. Sumeryjskie miasta były rządzone przez kapłanów, a cała władza była skoncentrowana w ich rękach. Przyjęli tytuł Ensi. Sumerowie wierzyli w politeizm, a ich świątyniami były piramidy.

Cywilizacja sumeryjska zajmowała się głównie hodowlą, rolnictwem i rzemiosłem. Nie tworzyli scentralizowanego państwa, a jedynie system miast-państw. Założyli szereg miast w Mezopotamii, z których pierwszym były: Uruk, Eridu, Ur, Lagasz, Larak, Kisz, Sippar, Nippur, Szuruppak, Bad-tibira itd. Każde miasto-państwo miało własnego króla i arcykapłana, który sprawował władzę religijną, administracyjną i wojskową. Każde miasto czci określone bóstwo z panteonu i buduje mu świątynię.

Wiele informacji o początkach cywilizacji sumeryjskiej dostarcza tak zwana „Lista królów” sporządzona przez Barusosa, babilońskiego kapłana boga Marduka. Dokument ten nie został w pełni zidentyfikowany jako historyczny, głównie dlatego, że zawiera informacje o pierwszych królach panujących przed potopem, a długość panowania tych pierwszych królów podana jest w salas, co odpowiada 3600 latom.